مرجع تخصصی آب و فاضلاب

کشور ایران با وسعت 1648000 کیلومتر مربع یکی از فلات‏های پهناور آسیاست حدود جنوبی آن خلیج فارس و دریای عمان، حدشمالی دریای خزر، حد غربی آن کوههای زاگرس و حوزه اروند رود است که در شرق به کوههای پامیر محدود می باشد. میانگین بارندگی سالانه کشور آن حدود 250 میلیمتر است که کمتر از میانگین بارندگی آسیا و حدود یک سوم میانگین جهانی می باشد. تنوع اقلیمی، شرایط توپوگرافی و جغرافیایی، توزیع ناموزون مکانی و زمانی جریانهای سطحی در انطباق با نیازهای آبی و تغییرات شدید بین سالی از ویژگیهای هیدورلیکی بخش وسیعی از کشور محسوب می شود.
از اینرو اصول مهندسی آبیاری از روزگاران پیشین موردتوجه ایرانیان قرار داشته، تا جائی که به آن هنر آبیاری اطلاق می‏نموده‏اند. عظمت و اهمیت آبیاری در معتقدات مذهبی، آداب و رسوم و سنتهای ایران جای والایی داشته است. آب در سرودهای مذهبی زرتشت بسیار آمده است و خدای نگهبان آب را آناهیتا می نامیدند.

ایرانیان در صنعت سدسازی سابقه بسیار طولانی دارند یکی از قدیمی ترین سدهای قوسی جهان بنام سد کبار مشهور است که طول تاج آن 55 متر، ارتفاع 26 متر و فقط 5 متر ضخامت دارد و شعاع قوس آن 38 متر می‏باشد که نشان دهنده توان اجرائی گذشتگان در ساخت سد قوسی است. سدهای بتنی ساوه، سدخاکی درودزن در فارس، امروزه در محل سابق سدهای قدیمی ساخته شده اند.

در دشتهای پهناور و خشک ایران، قنات تنها وسیله کشت و کار و کشاورزی و آبادانی و بوجود آمدن آبادیها، روستاها و ولایات و شهرها و اقتصاد پویای کشاورزی و نهایتاً تکوین تمدن‏های بزرگ این مرز و بوم بوده است، بعبارتی تنها وسیله أی که زندگی را از اعماق سیاهی های خاک بیرون می کشید و به پهنه های گسترده دشتهای تشنه و تکیده ارزانی می داشت. ایجاد چنین شاهکار ساختمانی، یا حفاری در اعماق زمین و ایجاد گالریهای تا ده برابر طول خط استوا، باهدف مقدس تامین آب، و رفع نیازهای اولیه، و از همه مهمتر با نیت اعتلاء سطح زندگی مردم صورت می‏گرفته است. برنامه های عمرانی گوناگونی که باهدف توسعه اقتصادی – اجتماعی کشور، تاکنون تدوین گردیده است، به طور اصولی جملگی دارای زیربنای متکی به توسعه منابع آب بوده اند. از این رو توسعه بهره برداری از منابع مختلف آب در اولویت نخست برنامه های مذکور قرار داشته و تامین آب عاملی برای دستیابی به آرمانهای رشد گردیده، رشدی که فقر زدائی، قطع وابستگی، ایجاد عدالت اجتماعی، رفاه و سرافرازی را به ارمغان داشته است.توسعه کشاورزی در ایران به عنوان یکی از اهرمهای پیشرفت اقتصادی همراه با عوامل مهمی چون افزایش جمعیت، بالاتر رفتن سطح بهداشت، محدودیت منابع آب شیرین، برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی و سرانجام هجوم جبهه‏ های آب شور به شیرین، احداث سدهای مخزنی را در اولویت کارهای عمرانی قرار می‏دهد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب جاری یا آبی که از چشمه‌ها خارج می‌شود، نباید از روی یک ناحیه ناپایدار حرکت کند.  وجود آب در سطح دامنه، علاوه بر نقش فرسایشی، به راحتی می‌تواند به داخل دامنه نفوذ کرده و به سرعت بر ناپایداری آن بیافزاید.  دور نمودن آب از سطح دامنه و جلوگیری از نفوذ آن، مخصوصاً در مورد دامنه‌هایی که بطور بالقوه ناپایدارند، از مهمترین روشهای مهندسی دستیابی به پایداری است.
انواع روکشهای زهکشی آبهای سطحی
شبکه زهکشی بسطی
برای آن که آب به داخل دامنه نفوذ نکند باید ترتیبی داد تا هرچه زودتر سطح دامنه را ترک کند. احداث آبروهای مناسب در سطح دامنه، یا در روی پلکانها، یکی از مهمترین تمهیدات در این مورد است.  این آبروها باید ضمن دارا بودن گنجایش و شیب کافی، بسترشان نیز غیر قابل نفوذ باشد.  برای جلوگیری از تخریب و پر شدن این جویها در طول زمان، می‌توان آنها را با قطعات سنگ پر نمود.

این روش در مورد دامنه‌های خاکی یا دامنه‌های متشکل از سنگهای تجزیه شده، مفید واقع می‌شود و می‌تواند علاوه بر پیشگیری، در مراحل اولیه حرکت دامنه نیز نقش ترمیمی داشته باشد.  نقش مهم دیگر شبکه زهکشی سطحی جلوگیری از فرسایش سطح دامنه توسط آبهای جاری است.

مسدود کردن شکافها
ترکها و شکافهای سطحی محلهای مناسبی را برای نفوذ آب به داخل دامنه فراهم می‌کند.  وجود این شکافها، مخصوصا در مراحل آغازین توسعه یک ناپایداری جدید، مشکل آفرین تر می‌شود.  پر کردن این شکافها توسط مواد غیر قابل نفوذی مثل رس، بتن یا مواد نفتی می‌تواند تا حدود زیادی از انباشته شدن آب و نفوذ آن به داخل دامنه جلوگیری کند.  این روش هم در مورد دامنه‌های خاکی و هم سنگی قابل اجراست و می‌تواند هم در پیشگیری بکار رود و هم درمراحل اولیه ایجاد یک زمین لغره، پیشرفت آن را کند یا متوقف نماید.

غیر قابل نفوذ کردن بخش دامنه
یکی از رایج ترین روشهای غیر قابل نفوذ کردن سطح زمین، پاشیدن مواد نفتی (مالج) به سطح دامنه است.  مالج به انواعی از مواد نفتی سنگین مایع اطلاق می‌شود که معمولاً جزء محصولات زاید پالایشگاه یا کارخانه‌های پتروشیمی است.  این روش ضمن جلوگیری از نفوذ آب بهداخل دامنه، با چسباندن ذرات خاک به یکدیگر، سطح دامنه را در برابر آثار فرسایشی باد و تا حدی آب جاری محفوظ نگاه می‌دارد.

انواع روشهای زهکشی آبهای داخل دامنه
با وجود کوششی که برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل دامنه صورت می‌گیرد باز هم ممکن است قسمتی از آبها از سطح دامنه نفوذ از محلی دورتر توسط آب زیرزمینی به داخل دامنه حمل شود.  این آبها قبل از هر چیز با افزودن به وزن نیروهای رانشی را زیاد می‌کنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در حال حاضر و با توجه به شرایط ژئواستراتژیک کشورهای درحال توسعه بالاخص خاورمیانه سوی سکان حرکت سیطره جهانی به سمتی متمایل شده تا تفکرات و نگرش برنامه ریزان و تئوریسین ها، بیش از تنازعات نظامی و سیاسی، به ارتباط و تعامل دو سویه ی مردم و دولت ها ؛ به عنوان کم زیان ترین ریسک و عاملی در جهت توسعه کشورها معطوف شود. از آنجا که ارتباط میان مردم و فرهنگ های مختلف و در جزئیات کوچک تر (مقیاس کشوری) مردم شهر و روستا تاثیری شگرف درکاهش منازعات و ایجاد گسلهای طبقاتی وتضاد و سپس تعارض سیاسی اجتماعی و نظامی دارد شایسته است به گردشگری، محیط زیست و ساختار ساز آن مهندسی عمران توجه، تامل و نگاه اندیشمندانه ای شود.در اين مقاله به تعريف علم مهندسی عمران و وابستگی محيط زيست به رشته‌های عمران ومهندسی محيط زيست پرداخته شده است. در این  مقاله کوشش خواهد شد که به تأثيرات منفی پروژه‌های عمرانی که بدون ارزيابی زيست محيطی اجرا میشود، پرداخته همچنین با ارائه راهکاری مناسب تأثيرات منفی پروژه‌های عمرانی را بر محيط زيست، کاهش دهيم.

مقدمه

مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۷۲روز پنجم ژوئن را روز محیط زیست نامید.  حال با تبیین محیط زیست  قدر و منزلت آن و اهمیت و ضرورت  جلوگیری از تخریب آن را در می یابیم. ناگفته پیداست انسانها از پیدایش با طبیعت سروکار داشته اند و همواره سعی درمهار کردن تخریب آن داشته اند. انسان بدوی بعلت تماس مستقیم با طبیعت تاثیر کمتری بر آن گذاشته است. اما این وضعیت در طول تاریخ دستخوش تغییرات ریشه ای شده است و انسان به موازات نیازهای خود به دگرگون کردن محیط زیست و شکل بخشیدن به آن مبادرت ورزید، این تغییر محیط تا آنجا پیش رفت که انسان امروزی، نقش بسیار مهمی در نابودی محیط زیست دارد. برای اولین بارکارشناسان انگلیسی در دهه ‍ی ۱۹۲۰ تعریف مستقلی از محیط زیست داشتند.اما تا قبل از دهه ی ۱۹۶۰ عمدتاَ مردم و حتی تحصیل کرده ها محیط زیست را با طبیعت مترادف دانسته  و بر این باور بودند که محیط زیست تنها  به طبیعت و حیات وحش اطلاق میشود.با گذر زمان  مسئله  محیط زیست چنان با زندگی انسان ها عجین شد تا آن جا که در سال ۱۹۷۲ بیش از٣۰۰کتاب در مورد محیط زیست درآمریکا به نگارش درآمد و دردهه های پایانی قرن بیستم متخصصین محیط زیست، شهرسازی و جامعه شناسی تلاش نمودند تعریف جدی و روشن تری برای آن پیدا نمایند و بدین منظور کنفرانسها و سمینارهای کشوری و جهانی برپا نمودند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هر سال روز 15 خرداد در سراسر جهان با عنوان روز جهاني محيط زيست گرامي داشته مي‌شود. تاريخچه روز جهاني محيط زيست به سال 1972 يعني 36 سال پيش بر مي‌گردد. در آن سال براي اولين بار، سازمان ملل متحد كنفرانسي را با موضوع انسان و محيط زيست در شهر استكهلم سوئد برگزار كرد. همزمان با برپايي اين كنفرانس مجمع عمومي سازمان ملل قطعنامه‌اي را تصويب كرد كه منجر به تشكيل UNEP ( برنامه محيط زيست سازمان ملل ) شد. هم اكنون 36 سال است كه UNEP در سراسر جهان مراسم ويژه‌اي را به مناسبت اين روز برگزار مي‌نمايد. مراسم اين روز مي‌تواند به اشكال مختلف باشد مثل راهپيمايي‌هاي خياباني ، همايش‌هاي دوچرخه سواري، نمايش ، مسابقات نقاشي و مقاله نويسي در مدارس ، درختكاري ،‌فعاليت‌هاي مربوط به بازيافت ، پاكسازي و... . هدف از برگزاري چنين مراسمي جلب توجه عمومي به مسايلي است كه محيط زيست را آلوده مي‌سازد. هر سال نيز يكي از مسايلي كه شديدا محيط زيست را تهديد مي كند به عنوان موضوع اين روز انتخاب مي شود. 

هدف UNEP از برگزاري چنين مراسمي عبارت است از :

 بخشيدن چهره اي انساني به مسايل زيست محيطي

 توانمند سازي مردم براي تبديل شدن به فعالاني در زمينه توسعه پايدار و متوازن 

 ارتقا اين بينش عموم كه جوامع در تغيير ديدگاه‌ها و در خصوص مسئله محيط زيست نقش محوري و اساسي ايفا مي‌نمايند 

ترويج مشاركت با هدف اطمينان از برخورداري همه ملتها از آينده‌اي امن‌تر و سعادتمندانه‌تر

روز جهاني محيط زيست متعلق به مردم و شامل فعاليتهاي مختلفي از قبيل راهپيمايي‌هاي خياباني،همايش‌هاي دوچرخه سوراي، كنسرتهاي سبز، مسابقات نقاشي و مقاله نويسي در مدارس ، درختكاري، و برنامه هاي بازيافت و پاكسازي مي باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در مجموع 25 اولویت در طرح آبرسانی اضطراری تهران تعریف شده است که به صورت آزمایشی در منطقه یک در دست اجراست.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران طرح‌ها و برنامه‌های این شرکت را برای تامین اضطراری آب در شرایط وقوع سوانح طبیعی به‌ویژه زلزله تشریح کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی صبا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو (پاون)، مهندس "محمد پرورش" در نشست مشترک با مدیران سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، گفت: شرکت آب و فاضلاب استان تهران به عنوان عضو کمیته شریان‌های حیاتی ستاد مدیریت بحران شهر تهران طرح‌هایی را در حوزه‌های پیشگیری، آمادگی و مقابله در برابر سوانح به‌ویژه زلزله در دستور کار قرار داده است که هدف آن تاب‌آوری شبکه تامین آب شهروندان در شرایط اضطراری است.
وی درخصوص برنامه‌های مرکز مدیریت بحران و پدافند غیرعامل شرکت آبفای استان تهران، اظهار داشت: ساخت مرکز هماهنگی مدیریت بحران آب تهران در دو طبقه (اتاق بحران آب) با امکانات و تجهیزات پیشرفته برای هدایت و نظارت عملیات مناطق 12 گانه آب تهران، ساخت و فعال‌سازی کانکس سیار فرماندهی بحران، استقرار کانکس تجهیزات مقابله با بحران آب در چندین نقطه شهر، آغاز ساخت خط لوله کمربندی آب تهران و تعیین 130 حلقه چاه برای تامین آب اضطراری از جمله اقدام ها در این حوزه است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه

امروزه بشر با نیاز آبی که حس می کند سعی می کند که آب های از دست رفته را نیز احیا کند. توسعه ئ علم و فناوری نیز به کمک آمده تا حل این مسئله آسان ترشود.

اسمز معکوس روشی است که با کمک فناوری نانو آلوده ترین آب ها را با کمترین هزینه به آب تمیز (آب شیرین) تبدیل می کند.به دلیل شباهت هایی که با فیلتراسیون دارد گاها با نام هایپرفیلتراسیون خوانده می شود.

مهمترین بخش دستگاه اسمز معکوس فیلتر یا به عبارت صحیح تر «غشایی» است که درآن به کار می رود. این غشا طوری طراحی شده اجازه ئ عبور آب را می دهد ولی به سایر مواد که اندازه درشت تر از آب را دارند اجازه عبور نمی دهد.از این خاصیت غشا برای شیرین کردن(تمیز کردن) آب استفاده می شود.

این دستگاه یک جریان آب ورودی دارد که بعد از گذر از غشا به دو جریان آب خروجی تبدیل میشود. که یکی آب تغلیظ شده دیگری آب شیرین شده است. لازم به ذکر است فقط جریان آب شیرین از غشا عبور می کند و جریان آب تغلیظ شده از روی غشا رد می شود.
اسمز معکوس چیست

برای توضیح اسمزمعکوس ابتدا لازم است فرآیند اسمز را توضیح دهیم. اگر در بین دو محلول که دارای  غلظت متفاوتی هستند غشای نیمه تراوا قرار داده شود آب از محلولی که دارای غلظت کمتری به سمت محلول دیگر حرکت می کند و بعداز مدتی سطح آب در محلول غلیظ بالاتر از سطح آب محلول رقیق قرار می گیرد، این فرایند را اسمز می گویندو مقدار بالا آمدن آب را پدیده ئ اسمز می گویند.

ولی اگر محلول غلیظ را با وجود غشای نیمه تراوا تحت فشار قرار دهیم این بار جریان از سمت محلول غلیظ به سمت محلول رقیق است که به این فرایند اسمز معکوس می گویند.

دوباره به سراغ اسمز می رویم تا ببینیم چه عواملی باعث ازدیاد پدیده اسمز می شود.جدول زیر فشار اسمزی را درغلظت های مختلف بیان می کند.می بینیم که باافزایش غلظت، فشار اسمزی افزایش می یابد. یعنی اینکه برای شیرین کردن این آب نیروی بیشتری نیاز داریم تا بر فشار اسمزی غلبه کنیم.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اهميت اب درزندگي موجودات زنده برهمه روشن است باپيشرفت زندگي مصرف ان بسيارزياد شده است .منابع اب موجود قابل مصرف كه بصورت مختلف دراختياربشر قراردارد.

درمعرض استفاده بيش ازحدوحتي الودگي قرارگرفته است .ازدياد جمعيت وكمبودموادغذايي وپيشرفت صنايع وتوسعه كشاورزي باتوليدارقام پرمحصول زراعت عوامل ديگري هستندكه بايستي به اب مناسب بيشتري دسترسي پيداكرد.انسان هميشه براي ادامه حيات به اب سالم احتياج داشته است.اگر به موقعيت شهرها وروستاها توجه شوداكثرانهارادركنارمنابع اب مي بينيم وبه همين دليل است كه بيابانهاي بدون اب تقريبا خالي ازسكنه است.درزندگي صنعتي امروزباتوجه به مصارف اب درصنعت واثاران درابهاي مورداستفاده وهمچنين درمناطقي كه كشاورزي ودامداري توسعه دارد.باتوجه به نفوذ انواع الايندهااب درمعرض خطرات بيشماري قرارگرفته است وبايد گفت بشر امروزنيز به اشكال مختلف به اين الودگي كمك نموده ودرپاره اي موارد منابع ابهامورداحتياج خودرااز استفاده صحيح وقابل قبول خارج كرده است.

آلودگي آب عبارت است ازافزايش مقدار هرمعرف اعم ازشيميايي .فيزيكي وبيولوژيكي كه موجب تغييرخواص ونقش اساسي ان درمصارف ويژه اش شود

ارتباط بيماري بامحيط زيست

نخستبن باربقراط بيماري رابامحيط زيست مرتبط دانست .اب .وضعيت اقليمي و... قرن هاي بعد اقاي pettenkofer  الماني نظريه ارتباط بيماري بامحيط زيست راازنوزنده كرد. اين واقيعت ثابت شده كه محيط زيست بررفاه جسمي رواني واجتماعي كساني كه دران زندگي مي كند تاثيرمستقيم دارد.

دامنه اي ازعوامل زيست محيطي ارتاثير اب وغذاو...كه ناشي ازاثرهاي درازمدت ريست محيطي نامطلوب باشد بيشتر اوقات باعث تنش هاي رواني واجتماعي درافرادجامعه مي گردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

رسانه‌های داخلی تایلند اعلام کردند: اجلاس آب آسیا – اقیانوسیه امروز (دوشنبه) رسما در شهر «چیانگ مای» این کشور و با سخنرانی نخست‌وزیر تایلند در مراسم افتتاحیه این اجلاس، آغاز شد.
به گزارش سرویس «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این رسانه‌ها در عین حال از برگزاری چندین نمایشگاه، برنامه و رویداد جانبی در حاشیه این اجلاس خبر دادند. همچنین طی دو روز گذشته دو کارگاه فنی نیز در آستانه این اجلاس با محوریت «امنیت آب» برگزار شد.

کارشناسان زیست‌محیطی حاضر در این نشست منطقه‌ای اظهار داشتند: این اجلاس دومین اجلاس آب در منطقه آسیا – اقیانوسیه است که با هدف ارزیابی و کشف راه حل‌هایی برای مقابله با چالش‌ها و مشکلات مربوط به مدیریت و امنیت آب برگزار می‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب