درحال مشاهده: مرجع تخصصی آب و فاضلاب

,.


ادعونیاهدای خون
موسسه محک
اهداء عضو

مقاله تسریع در حذف فسفر از فاضلاب با تغییراتی در بیواکتور

۱۳۹۶/۰۷/۲۰
9:30
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله تسریع در حذف فسفر از فاضلاب با تغییراتی در بیواکتور
علی اصغر نجف پور - گروه مهندسی بهداشت محیط - مجتمع آموزش عالی ابوریحان- دانشگاه علوم پزش
محمود شریعت - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور و کمبود منابع آب، حفظ کیفیت منابع آب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.کنترل آلودگی آب از طریق کاهش آلاینده های ورودی به این منابع پذیرنده ممکن می گردد.یکی از آلاینده های بالقوه منابع پذیرنده، ترکیبات فسفر می باشند که از طرق مختلف وارد این منابع می شوند. فسفر یکی از مهمترین عناصر مغذی محسوب می شود و با توجه به اثر ترکیبات فسفر در افزایش رشد جلبکها و گیاهان آبزی و تغییرات نامناسب متعاقب آن و با توجه به ورود این ترکیبات به محیط زیست از طریق پساب های تصفیه شده، کاهش غلظت آنها در پساب تا مقادیری که از این نظر مشکلی ایجاد ننماید باید مورد توجه قرار گیرد. روشهای مرسوم تصفیه بیولوژیکی توانایی کاهش غلظت فسفر را به مقدار زیاد ندارند. در این طرح ضمن بررسی کارآیی حذف فسفر در تصفیه خانه انتخاب و ایجاد تغییرات لازم در آن و با استفاده از نتایج حاصله، پایلوتی به روش A/Q به این منظور طراحی گردید و با تغییرات بار هیدرولیکی(زمان ماند) و بارآلی، مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت در زمان ماند 24 ساعت و فاضلاب واقعی شهرک شهید نامجو با جمعیت تقریبی ده هزار نفر غلظت فسفر با 97% تقلیل به حدود 1mg/l کاهش داده شد. البته با استفاده از روش صاف نمودن پساب و یا برکه رشد جلبک ها می توان غلظت فسفر را به کمتر از 1mg/l کاهش داده شد. البته با استفاده از روش صاف نمودن پساب و یار برکه رشد جلبک ها می توان غلظت فسفر را به کمتر از 1mg/l نیز کاهش داد.
کلیدواژه‌ها:
حذف فسفر- فاضلاب شهری- میکروارگانیسمها


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تثبیت لجن بیولوژیکی تصفیه خانه قاضلاب تهران با استفاده از روش کمپوست با توده های هوادهی ثابت

۱۳۹۶/۰۷/۱۹
9:29
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله تثبیت لجن بیولوژیکی تصفیه خانه قاضلاب تهران با استفاده از روش کمپوست با توده های هوادهی ثابت
مهدی فرزاد کیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۶۱)
گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی- دا
محمود شریعت -
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)

سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)

چکیده مقاله:
فرآیند هضم بیهوازی با توجه به شرایط اقلیمی و محدودیت زمین الگوی قدیمی و متعارف تثبیت لجن در اغلب تصفیه خانه های فاضلاب کشورهای غربی می باشد. این روش به تقلید از الگوهای غربی در اغلب تصفیه خانه های فاضلاب لجن فعال در کشور از جمله طرح پیشنهادی تصفیه خانه جنوبی فاضلاب تهران مورد توجه قرار گرفته است. تاسیسات هضم بیهوازی علاوه بر مشکلات راهبری حدود 40 تا 50 درصد از هزینه های سرمایه گذاری و راهبری تصفیه خانه های فاضلاب را به خود اختصاص می دهند، از اینرو اغلب طراحان درصدد گریز از آنها و انتخاب گزینه های مناسبتر تثبیت هستند.کمپوست لجن به روش توده های هوادهی ثابت از جمله روش های ساده و ارزان تثبیت لجن بوده که در اروپا و آمریکا با موفقیت تجربه شده است. این روش می تواند با توجه به شرایط اقلیمی کشور ما در بسیاری از مناطق به عنوانهای الگوی بهینه تثبیت مورد توجه قرار گیرد.هدف از ارائه این تحقیق بررسی امکان یابی تثبیت لجن های خام فاضلاب تهران به روش کمپوست با توده های هوادهی ثابت می باشد. این مطالعات طی چهار مرحله در واحد نمونه آزمایشگاهی کمپوست انجام گرفت و نشان داد که در صورت تهیه توده ها از اختلاط لجن با خاک اره و خرده چوب به نسبت حجمی 1 به 1/8 و تامین ارتفاع و پوشش کافی برای آنها، فرآیند کمپوست قابلیت تثبیت لجن را دارد. کیفیت میکروبی کمپوست تولیدی مطابق با کلاس A استاندارد میکروبی(USEPA) و معیار (PFRP) این سازمان، با قابلیت کاربرد در اراضی کشاورزی و فضای سبز ارزیابی شد. برآورد اولیه هزینه های سرمایه گذاری و راهبردی 25 ساله واحدهای کمپوست و هضم بیهوازی مشخص نمود که ارزش فعلی گزینه کمپوست کمتر از نصف ارزش فعلی گزینه هضم بیهوازی برای تصفیه خانه جنوبی فاضلاب تهران می باشد.
کلیدواژه‌ها:
لجن- کمپوست- فاضلاب تهران


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بررسی امکان استفاده از لجن برگشتی جهت کاهش مصرف مواد منعقد کننده در تصفیه خانه شرکت ایران خودرو

۱۳۹۶/۰۷/۱۸
9:28
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله بررسی امکان استفاده از لجن برگشتی جهت کاهش مصرف مواد منعقد کننده در تصفیه خانه شرکت ایران خودرو
احد جعفری -
چکیده مقاله:
با توجه به امکان صرفه جویی در مصرف مواد منعقد کننده در تصفیه خانه ها از طریق برگشت مقداری از لجن واحد تغلیظ کننده به ابتدای پروسه لخته سازی، تحقیقی در مورد فاضلاب شرکت ایران خودرو صورت گرفت. در این مطالعه از روش استاندارد جارتست بعلاوه مقادیر متفاوتی از لحن برگشتی استفاده شد. با این توضیح که در مرحله اول بر روی نمونه خام انجام شد و در مرحله دوم به نمونه ها درصدهای مختلفی از لجن افزوده شد. نتایج این مطالعه نشان داد با برگشت لجن از حوضچه تغلیظ به حوضچه های اختلاط می توان بین 30 تا 50% در مصرف مواد صرفه جویی نمود. نتایج این کار در سیستم پیشنهادات شرکت پذیرفته شده و در سرمایه گذاری( خرید پمپ و لوله های لازم و نصب آنها) انجام شده و در آینده نزدیک با برطرف شدن مشکلات جزیی در خصوص تزریق درصد معینی از لجن به حوضچه های اختلاط، این سیستم به بهره برداری خواهد رسید.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب خودروسازی- انعقاد- لجن


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تصفیه پسابهای صنعتی با بار آلودگی بالا با استفاده از راکتورهای بیهوازی با بستر ثابت و بهره گیری از ج

۱۳۹۶/۰۷/۱۷
9:27
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله تصفیه پسابهای صنعتی با بار آلودگی بالا با استفاده از راکتورهای بیهوازی با بستر ثابت و بهره گیری از جریانهای رو به بالا و رو به پایین
لعیا زارع نژاد - شرکت مهندسین مشاور تهران- بوستن
علی ترابیان - دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
چکیده مقاله:
یکی از مهمترین آلاینده های محیط زیست، پسابهای صنعتی است که با رشد روز افزون صنعت و توسعه اقتصادی، هر روز اهمیت بیشتری پیدا می کند و از آنجائیکه صنایع متعددی در کشور ما وجود دارد که فاضلاب آنها دارای بار آلودگی بالایی است، به همین جهت انتخاب یک تکنولوژی مناسب برای تصفیه فاضلاب مذکور همواره یک نیاز اساسی بوده و نقش بسیار مهمی را در جامعه ایفا می کند. نیاز به بازدهی و اقتصاد برتر در تصفیه پسابهای صنعتی و شهری، تولید محصول متان ازبیومس فعال به عنوان یک منبع انرژی قابل تجدید باعث شده است که تکنولوژی تصفیه بی هوازی به یک تکنولوژی بالغ تبدیل گردد و کاربرد آن را در سطح وسیعی برای تصفیه انواع فاضلابها، بخصوص فاضلابهای صنعتی امکانپذیر سازد. مقاله حاضر حاصل مطالعات تئوریکی و آزمایشگاهی در رابطه با تصفیه پسابهای صنعتی با بار آلودگی بالا با استفاده از راکتور های بیهازی با بستر ثابت و بهره گیری از جریانهای رو به بالا و رو به پایین است. برای این منظور از یک پایلوت در مقیاس آزمایشگاهی و به حجم مفید 48 لیتر که مجهز به مدیا از جنس PVC می باشد، استفاده شده و با بکارگیری و استفاده از فاضلاب کارخانه قند(ملاس چغندرقند)، تاثیر افزایش غلظت، کاهش زمان ماند و نهایتاً افزایش بار آلی حجمی بر روی راندمان حذف COD مورد بررسی قرار گرفته است. بدین صورت که به منظور بررسی اثر غلظت ، سیستم با فاضلاب سنتزی به غلظتهای COD برابر با 300mg/l ، 4500، 7500 و 12000 در زمان ماند ثابت و سه روز مورد بهره برداری قرار گرفته است. نتایج حاصل از آزمایشات در این مرحله نشان میدهد که راندمان حذف COD به ترتیب برابر 89/8 ، 86/6، 83/3 و 59/4 درصد است. همچنین به منظور بررسی اثر کاهش زمان ماند هیدرولیکی، سیستم در زمانهای 48، 36 و 24 ساعت، تحت غلظت 4500mg/l مورد بهره برداری قرار گرفته، نتایج حاصل از آزمایشات در این مرحله نشان میدهد که راندمان حذف COD به ترتیب 74/1 ، 71/2 و 64/6 درصد می باشد.
کلیدواژه‌ها:
پساب صنعتی- راکتور بی هوازی - فاضلاب کارخانه قند


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تصفیه فاضلاب در کارخانه لبنی

۱۳۹۶/۰۷/۱۶
9:26
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله تصفیه فاضلاب در کارخانه لبنی

فرهاد فرهنودی -

چکیده مقاله:
با گسترش محدوده شهرها تعدادی از صنایع تولیدی و تبدیلی که در حاشیه واقع شده بودند در داخل محدوده های شهری قرار گرفته اند، این امر نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای صنعتی به عنوان مشکل روز صنایع تولیدی مطرح می باشد. جابجایی این صنایع به خارج از محدوده های شهری نیز به سادگی امکان پذیر نبوده و نیازمند هزینه و سرمایه گذاری کلان است. از طرف دیگر وجود این مراکز صنعتی در داخل محدوده های شهری و مسکونی پیامدهای مختلفی را به همراه دارد زیرا علاوه بر مشکلات زیست محیطی و بهداشتی ممکن است پاره دیگر از آلودگی ها مانند آلودگی صوتی، ترافیک، آلودگی هوا و غیره را به دنبال داشته باشند که باید برای تک تک آنها چاره اندیشی شود. در این مقاله به یکی از راهکارهای بهداشتی یعنی ایجاد سیستم فاضلاب در کارخانه های لبنی که در محدوده های شهری قرار داشته و با مسئله کمبود جا مواجه می باشند، پرداخته شده است. در این روش با استفاده از مهندسی سازه و تصفیه کارخانه های لبنی تحت تصفیه قرار می گیرند. از فواید این سیستم می توان به راندمان بالای تصفیه، نیازمندی به فضای کمتر و استفاده بهینه از شرایط طبیعی را ذکر نمود. در این روش پس از تهیه لجن فعال و تزریق و ذخیره آن در داخل بیواکتور، عملیات مرحله اول تصفیه فاضلاب پس از عملیات مقدماتی در داخل این بیوراکتور ها انجام می پذیرد، سپس فاضلاب خروجی با (BOD) کاهش یافته به داخل حوضچه های هوادهی وارد و در این مرحله با روش هوادهی فاضلاب تا (BOD) قابل قبول رسانده می شود که پس از ته نشینی، رسوب گیری و کلر زنی قابل استفاده در مصارف کشاورزی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها:
فاضلاب صنعتی- کارخانه لبنی- تصفیه هوازی و هوازی

مقاله تصفیه فاضلاب در کارخانه لبنی

فرهاد فرهنودی -

چکیده مقاله:

با گسترش محدوده شهرها تعدادی از صنایع تولیدی و تبدیلی که در حاشیه واقع شده بودند در داخل محدوده های شهری قرار گرفته اند، این امر نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورهای صنعتی به عنوان مشکل روز صنایع تولیدی مطرح می باشد. جابجایی این صنایع به خارج از محدوده های شهری نیز به سادگی امکان پذیر نبوده و نیازمند هزینه و سرمایه گذاری کلان است. از طرف دیگر وجود این مراکز صنعتی در داخل محدوده های شهری و مسکونی پیامدهای مختلفی را به همراه دارد زیرا علاوه بر مشکلات زیست محیطی و بهداشتی ممکن است پاره دیگر از آلودگی ها مانند آلودگی صوتی، ترافیک، آلودگی هوا و غیره را به دنبال داشته باشند که باید برای تک تک آنها چاره اندیشی شود. در این مقاله به یکی از راهکارهای بهداشتی یعنی ایجاد سیستم فاضلاب در کارخانه های لبنی که در محدوده های شهری قرار داشته و با مسئله کمبود جا مواجه می باشند، پرداخته شده است. در این روش با استفاده از مهندسی سازه و تصفیه کارخانه های لبنی تحت تصفیه قرار می گیرند. از فواید این سیستم می توان به راندمان بالای تصفیه، نیازمندی به فضای کمتر و استفاده بهینه از شرایط طبیعی را ذکر نمود. در این روش پس از تهیه لجن فعال و تزریق و ذخیره آن در داخل بیواکتور، عملیات مرحله اول تصفیه فاضلاب پس از عملیات مقدماتی در داخل این بیوراکتور ها انجام می پذیرد، سپس فاضلاب خروجی با (BOD) کاهش یافته به داخل حوضچه های هوادهی وارد و در این مرحله با روش هوادهی فاضلاب تا (BOD) قابل قبول رسانده می شود که پس از ته نشینی، رسوب گیری و کلر زنی قابل استفاده در مصارف کشاورزی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها:

 

فاضلاب صنعتی- کارخانه لبنی- تصفیه هوازی و بیهوازی

 


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقایسه بررسی وضعیت دفع فاضلاب و کیفیت پساب خروجی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سا

۱۳۹۶/۰۷/۱۵
9:25
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله مقایسه بررسی وضعیت دفع فاضلاب و کیفیت پساب خروجی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1377
منیره مجلسی نصر - دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
چکیده مقاله:
با توجه به خطرات ناشی از فاضلابهای بیمارستانی و عدم توجه به دفع صحیح اینگونه فاضلابها در شهر تهران و کل ایران، به نظر می رسد که بررسی چگونگی دفع فاضلابهای بیمارستانی از اهمیت شایانی برخوردار است. در این تحقیق سعی شده است تا به بررسی کیفیت پساب خروجی بیمارستانهای زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1377 پرداخته شود. این بررسی در 12 بیمارستان به روش توصیفی انجام گرفت. در این تحقیقات نحوه دفع فاضلاب بیمارستانی و میزان کارایی دستگاه تصفیه در بیمارستانهایی که دارای سیستم تصفیه فاضلاب بودند بررسی شد. نمونه برداری در سه نوبت به طور تصادفی در فصول مختلف و در هر نوبت سه بار از فاضلاب خام و پساب خروجی بعمل آمد. پارامترهای BOD، COD، SS ، کلیفرمها و تعداد کیست تخم انگلهای ژیاردیا و اسکاریس در این نمونه ها مورد مطالعه قرار گرفتند.بررسی نشان داد فقط 5 بیمارستان (مسیح دانشوری- مفید، امام حسین، مدرس و مهدیه) دارای تصفیه خانه فاضلاب به روش هوادهی و لجن فعال می باشند. میزان پارامترهای مورد بررسی در پساب خروجی کلیه بیمارستانها اگرچه در مقایسه با پساب خروجی کاهش یافته است ولی میزان آن از حد استاندارد بالاتر می باشد. در این میان تصفیه خانه بیمارستان مسیح دانشوری به نسبت از کارایی بیشتری برخوردار است زیرا میزان کاهش شاخص آلاینده ها در فاضلاب خروجی نسبت به فاضلاب خام چشمگیر است. مقدار کلیفرمها در نمونه ها بیش از 2400 عدد می باشد که از حد استاندارد (1000 در 1000 میلی لیتر بیشتر است).هیچیک از تصفیه خانه ها به جز بیمارستان مسیح دانشوری توانایی حذف انگل ژیاردیا را نداشته است. تخم اسکاریس در پساب خروجی بعضی از بیمارستانها یافت نشد که ممکن است به علت سنگین بودن جرم و ته نشینی آنها باشد. به طور کلی تصفیه خانه های فاضلاب بیمارستانهای مذکور بازده مناسبی نداشته و نتایج بدست آمده از این تحقیق حاکی از وضعیت اسفناک دفع فاضلاب در بیمارستانهای تهران می باشد.
کلیدواژه‌ها:
دفع فاضلاب- فاضلاب های بیمارستانی- بیمارستانهای تهران


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بررسی کیفیت فاضلاب خروجی صنایع بزرگ فلزی در اهواز

۱۳۹۶/۰۷/۱۴
10:46
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
مقاله بررسی کیفیت فاضلاب خروجی صنایع بزرگ فلزی در اهواز
هوشنگ پرهام - دانشگاه علوم پزشکی اهواز
نعمت اله جغفرزاده - دانشگاه علوم پزشکی اهواز
امیر مهدویانی - دانشگاه علوم پزشکی اهواز
چکیده مقاله:
رودخانه کارون در محدوده اهواز پذیرنده 51 درصد از فاضلاب صنایع فلزی است. این پسابها حاوی آلاینده های فلزی و ترکیبات شیمیایی مختلفی می باشند که با تخلیه به رودخانه باعث کاهش کیفیت آب رودخانه ک ارون می گردند. فاضلاب گروه ملی فولاد، نورد و لوله اهواز، لوله سازی خوزستان و نورد کاویان بدون انجام تصفیه کامل مستقیماً وارد رودخانه کارون می گردند و فاضلاب مجتمع صنایع فولاد اهواز بدون انجام عملیات کامل تصفیه وارد نهر ماله شده و در نهایت به تالاب شادگان تخلیه می گردد.
کلیدواژه‌ها:
اهواز، فولاد سازی، فاضلاب صنعتی، فاکتور انتشار


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اشتغال و سرمایه گذاری

۱۳۹۶/۰۷/۰۸
19:35
امیرحسین ستوده بیدختی
 | 
اﯾﻦ ﮔﺰاره ﮐﻪ ﺑﺮاى اﯾﺠﺎد اﺷــﺘﻐﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔــﺬارى ﮐﺮد"، ﻫﯿﭽﮕﺎه ﺑﺎ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﮐﺎرى ﻣﻦ ﺟﻮر در ﻧﻤﻰ آﻣﺪ، و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﺎ اﯾﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﻣﺸــﮑﻞ دارم. اﻣﯿﺪوارم از زاوﯾﻪ اى دﯾﮕﺮ، ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى و اﺷﺘﻐﺎل ﺟﻠﺐ ﮐﻨﻢ. اﺑﺘﺪا ﻣﺎﯾﻠﻢ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﺑﭙﺮدازم. ﭼﻨﺪ وﻗﺘﻰ اﺳــﺖ ﮐﻪ ﻣﺆﺳﺴــﻪ ﻫــﺎى اﻋﺘﺒﺎرى دﭼﺎر ﻣﺸــﮑﻼت ﻣﺎﻟﻰ ﺷــﺪه اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ دﺳــﺘﻪ اى از اﯾﻦ ﻣﺆﺳﺴــﺎت اﻣﮑﺎن ﭘﺮداﺧﺖ اﺻﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﺸــﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد را ﻧﺪارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﺑﻪ ﻣﺴــﺌﻮﻻن ﮐﻼن ﻣﺎﻟﻰ ﮐﺸــﻮر رﺟﻮع ﮐﺮده، درﺧﻮاﺳــﺖ ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﺧﻮدﺷــﺎن را ﮐﺮده اﻧﺪ. زﻣﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﻣﺴــﺌﻮﻻن ﻧﺸﺪه اﻧﺪ، اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰارى ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﻰ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷــﻌﺐ ﻣﺆﺳﺴــﺎت ﻓﻮق ﮐﺮده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺎ زﺑﺎن زور آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻋﻤﺮﺷــﺎن اﻋﻼم ﻣﻰ ﮐﺮدﻧﺪ، اﯾﻨــﮏ ﭘﺲ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ. ﻧﻈﺮات در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﻃﺮز رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده اﺳــﺖ،  ﺑﺎ اﯾﻦ وﺻﻒ ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ﺳــﺎﯾﺖ ﻫﺎ )ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ آﯾﺪ( ﺟﺎﻧﺐ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻌﻀﻰ اوﻗﺎت ﻫﻢ،  ﺑﻪ ﻧﺪرت اﻟﺒﺘﻪ، ﻣﻘﺎﻣﻰ ﯾﺎ ﻣﺴــﺌﻮﻟﻰ اﻋﻼم ﮐﺮده ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارﯾﻰ رﯾﺴﮏ ﺧﻮد را دارد. ﻣﻰ داﻧﯿﺪ رﯾﺴــﮏ ﭼﯿﺴﺖ؟ واﻗﻌﻪ اى ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اى ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻰ ﭘﯿﻮﻧﺪد. ﻣﻰ داﻧﯿﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﭼﯿﺴــﺖ؟ ﺷــﺎﺧﺺ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮى ﺷﺎﻧﺲ. ﭘﺲ ﺷــﺎﻧﺲ ﭼﯿﺴﺖ؟ آﻧﭽﻪ ﺗﻘﺪﯾﺮ اﺳــﺖ. ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻰ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺮ از آﻧﻰ ﺑﺸﻮد ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎﺷﺪ، اﺳﺎس ادﻋﺎى ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻣﻰ ﮐﻨﻢ. آﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﻣﻰ داﻧﺴــﺘﻪ ﮐﻪ ﺿﻤﺎﻧﺘﻰ در ﺧﺼﻮص ﺳــﻮدآور ﺑﻮدن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارﯾﺶ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷــﺘﻪ؟ ﺑﻪ رﻏﻢ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻨﯿﻦ داﻧﺸــﻰ ﻣﻰ داﺷﺘﻪ،  آﯾﺎ درﺧﻮاﺳﺖ اﻣﺮوز وى ﺑﺮاى ﻋﻮدت اﺻﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اش ﻣﻮﺟﻪ اﺳﺖ؟ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ادﻋﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ، ﻧﻈﺮ ﺑﻨﺪه ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ: ﻧﻪ. ﺑﺴــﯿﺎرﻧﺪ اﻓﺮادى ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻮد ﺑﺮدن، ﺧﻮد را ﯾﮕﺎﻧﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮض ﻣــﻰ ﮐﻨﻨﺪ، اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤــﺾ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﺿﺮر ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻰ ﺷــﻮﻧﺪ، زﻣﯿﻦ و زﻣﺎن را ﻣﻘﺼﺮ ﻣﻰ ﭘﻨﺪارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻰ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از اﻓﺮاد ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﯾﮏ در ﺳﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑــﻪ ﻫﻨــﮕﺎم ﺿﺮر ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﻪ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮدد و ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﺧﻮد را ﭘﺲ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺴــﯿﺎر ﻣﺮدرﻧﺪى ﻣﻰ آﯾﺪ، اﻣﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ. آﻧﭽﻪ از ﯾﺎدآورى واﻗﻌﻪ ﻣﺆﺳﺴــﺎت اﻋﺘﺒﺎرى ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺘﻢ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﻣﻰ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در آﯾﻨﺪه رخ ﻣﻰ دﻫﺪ، ﻫﯿﭻ اﺣﺪاﻟﻨﺎﺳــﻰ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺪارد، ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﯿﻠﻰ ﻫﺎ ادﻋﺎﯾﻰ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ اﯾﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷــﻨﺪ. ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ، ﻣﯿﺰان ﺑﺮاى ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮى در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى درﺳــﺖ ﯾﺎ ﻏﻠﻂ ﺑﻮدن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى اﺳﺖ، ﻧﻪ آﻧﭽﻪ از ﻧﺘﯿﺠﻪ آن اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰ رود. ﻟﻄﻔــﺎً اﯾــﻦ ﺑﺤﺚ را ﮐﻤﻰ ﻏﻮر ﮐﻨﯿﺪ. ﺗﺼﻤﯿــﻢ در ﺧﺼﻮص اﯾﻨﮑﻪ در ﭼﻪ زﻣﯿﻨﻪ اى ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﮐﻨﯿﻢ، ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎﺷﺪ. ادﻋﺎ اﯾﻦ اﺳــﺖ ﮐﻪ ذات ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى، اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ درﺳﺖ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻏﻠﻂ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﺻﻮرت ذات ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى، ﻣﺤﺮك ﻣﺎﺳﺖ ﻧﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر. اﮔﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﻣﺤﺮك ﻋﻤﻞ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺎ ﺑﺎﺷــﺪ ﭼﻪ ﺑﺴــﺎ ﮐﻪ ﺑﺴﺎن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﮐﺎﺳﭙﯿﻦ )ﭼﻪ اﺳﻢ زﯾﺒﺎﯾﻰ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ زﯾﺒﺎﯾﻰ ﯾﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ( ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺿﺮر ﻫﻤﻪ را، ﺟﺰ ﺧﻮدﻣﺎن، ﻣﻘﺼﺮ ﻓﻼﮐﺖ ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﯿﻢ. ﺑﺴــﯿﺎر ﺧُﺐ، ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻰ اﺳﺖ ﺑﯿﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻻ و اﺷﺘﻐﺎل؟ ﻣﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﭘﯿﮕﯿﺮ ﻣﺒﺤﺚ اﺷــﺘﻐﺎﻟﻢ و اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺷــﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ، ﯾﺎ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺗﺮ، از اﺷــﺘﻐﺎل ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ راه ﺣﻠﻰ، اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺷﺘﻐﺎل ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ، ﺑﺮاى ﺣﻞ ﻣﺸــﮑﻞ ﺑﺪﻫﯿﻢ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸــﺨﺺ ﻣﻦ ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﭘﯿﮕﯿﺮ آن آﻣﺎر دو ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺑﯿﮑﺎر ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻞ داﻧﺸــﮕﺎﻫﻰ ﻫﺴــﺘﻢ. ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ داﻧﺸــﮕﺎﻫﯿﺎن اﺳﺖ، ﯾﻌﻨﻰ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ از داﻧﺸــﮕﺎه ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ و اﯾﻨﮏ ﺑﯿﮑﺎر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺳﺆال اول ﻣﻦ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻣﺤﺮك و اﻧﮕﯿﺰه اﯾﻦ دﺳﺘﻪ، از ﺣﻀﻮر در داﻧﺸﮕﺎه و ﺗﺤﺼﯿﻞ در آﻧﺠﺎ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺷﻐﻠﻰ در آﯾﻨﺪه، ﭘﺲ از ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻠﻰ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ، آﻧﮕﺎه داﺳﺘﺎن اﯾﻦ دوﺳﺘﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﮐﺎﺳﭙﯿﻦ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﯾﻌﻨﻰ ﺑﺮاى ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ اى اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﮐﺮده اﻧﺪ. ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً اﺷﺘﻐﺎل، ﺗﻤﺎﻣﻰ اﻧﮕﯿﺰه اﯾﻨﺎن ﻧﺒﻮده. ﻣﻰ ﺗــﻮان ﺑﻪ ﭘﺮﺳــﺘﯿﮋ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺜﺒﺖ زدن در ﯾﮑــﻰ از ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎى ﻓﻬﺮﺳــﺖ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪاى ﻣﻨﺎﺳــﺐ ازدواج ﺑﻮدن، ﯾﺎ اﺧﺬ اﻣﺘﯿﺎز ﻻزم ﺑﺮاى ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻫﻢ اﺷــﺎره ﮐﺮد. اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى دﯾﮕﺮى، اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد داﺷــﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ دﻟﺨﻮاه ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺣﺎل اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻃﻰ ﮐﺮدن دوران داﻧﺸﮕﺎﻫﻰ از ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺷﻐﻞ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻮد ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده اﻧﺪ، ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪى ﺑﺮاى اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﻰ ﮐﺸــﻮر ﺷﺪه اﻧﺪ. اﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى اﺳــﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺸــﻮر ﺧﻮد را ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ رﻓﻊ آن ﻣــﻰ داﻧﺪ. اﻟﺒﺘﻪ دو ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻞ داﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﻧﻤﻰ ﭘﺬﯾﺮد ﮐﻪ ﺷﻐﻠﻰ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﮐﻪ در ﺧﻮر ﺧﻮد ﻧﻤﻰ داﻧﺪ. اﯾﻨﮑﻪ ﺳــﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﺒﻌﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن در اﯾﺮان ﺑﺎ ﻣﺸــﮑﻞ ﺑﯿﮑﺎرى ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﯿﺴــﺘﻨﺪ، اﻣﺎ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﯿﮑﺎرﻧﺪ، ﺧﻮد داﺳﺘﺎن ﮐﻤﺪى دﯾﮕﺮى اﺳﺖ.
ﺳـﮑﺎﻧﺲ آﺧﺮ،  راه ﺣﻞ: آﻧﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه رﻓﺘﻪ اﻧﺪ، ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﮐﺮده اﻧﺪ و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ درس ﺧﻮاﻧﺪن ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ. اﮔﺮ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﻈﺶ را ﻫﻢ ﺑﺮده اﻧﺪ و ﻧﻮش ﺟﺎﻧﺸــﺎن، ﮔﻮاراى وﺟﻮدﺷــﺎن. اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺮاى ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺷﻐﻞ راﻫﻰ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺪه اﻧﺪ،  ﺗﯿﺮﺷﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﺧﻮرده. ﻣﻰ داﻧﯿﺪ، در ﻗﺪﯾﻢ ﺑﯿﻦ ﺷــﺎﻏﻠﯿﻦ ﺣِﺮَف )ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎ( و ﺑﺎزار ﻧﯿﺎز ﯾﮏ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮد. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣِﺮَف از ﻃﺮﯾﻖ اﺳــﺘﺎدﮐﺎران اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺖ. ﻋﻠﻮم ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ رﻣﺰ اﺳﺘﺎدﮐﺎران را ﺑﻪ ﻣﻌﺎدﻻت و ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎى رﯾﺎﺿﻰ و ﻣﺪﻟﺴــﺎزى ﻫﺎى ﻓﯿﺰﯾﮑﻰ و ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺗﺒﺪﯾــﻞ ﮐﻨﺪ. از اﯾﻦ راه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣِﺮَف ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺒﻮه، اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺷــﺪ. ﻗﺒﻼً ﺷــﺨﺺ ﺳﺎل ﻫﺎ در ﻧﺰد اﺳــﺘﺎدﮐﺎر دوره ﻣﻰ دﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻣﺜﻼً ﻗﻨﺪاق ﯾﮏ ﺗﻔﻨﮓ را ﭼﻄﻮر ﺑﺴﺎزد، ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻔﻨﮕﭽﻰ ﻣﺸــﻬﻮر ﻣﻰ ﺷﺪ. اﻣﺮوز اﻧﺤﻨﺎى دﺳﺘﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ رﯾﺎﺿﻰ اﺳﺖ، دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزى ﺑﻪ اﺳﺘﺎدﮐﺎر ﻧﯿﺴﺖ،  اﻣﺎ ﺑﻪ ازاى آن، ﻫﺰاران ﺳﺎزﻧﺪه دﺳــﺘﻪ ﺗﻔﻨﮓ از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻞ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ، درﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺟﺎﻣﻌﻪ در دوران ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ دﺳــﺘﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ. داﺳــﺘﺎن ﻣﻰ ﺷــﻮد ﻫﻤﺎن داﺳﺘﺎن ﭘﯿﺎز و ﺳــﯿﺐ زﻣﯿﻨﻰ، ﮐﻪ ﮐﺸﺎورز ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾﮏ ﻓﺼﻞ از ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺎزار ﻋﻘﺐ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ.  
آﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﯿﺴﺖ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ را ﮐﻤﺘﺮ ﮐﻨﯿﻢ؟ 
آﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﯿﺴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ درس ﺧﻮاﻧﺪن و ﯾﺎدﮔﯿﺮى ﻓﻨﻮن ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪﻧﺪ، ﯾﻌﻨﻰ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ در راه ﯾﺎدﮔﯿﺮى اﯾﺜﺎر ﮐﻨﻨﺪ، وارد اﯾﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﺷﻮﻧﺪ؟ ﻇﺮﻓﯿﺖ داﻧﺸــﮕﺎﻫﻰ ﻣﺎ ﭼﻪ ﺗﻨﺎﺳــﺒﻰ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺻﻨﻌﺘﻰ و ﯾﺎ ﺑﻮروﮐﺮاﺳﻰ 
اﯾﺮان دارد؟اﻣــﺎ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﯿﻼﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﺷﮑﺴــﺖ ﺧﻮرده، اﯾﻨﮏ ﺑﺎ ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﻰ در ﺟﻠﻮى ﭼﺸــﻢ ﻣﻠﺖ، ﻣﻠــﺖ را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺎ اﻣﻨﻰ ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ! ﻫﻤﻪ ﻋﺎﺷــﻖ ﺳﻮد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى ﻫﺴــﺘﻨﺪ، ﻧﻪ ﻋﺎﻟِﻢ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارى. ﺑﺎز ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﻔﺖ اﻧﺸﺎﷲ.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

لیست مطالب

سعی بر آن است که مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب شامل مسایل ، مقالات و اخبار عمران آب و فاضلاب,آب و فاضلاب و به صورت تخصصی فرآیند های تصفیه آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب و صنعت آب و فاضلاب باشد.
دانشنامه آنلاین آب و فاضلاب
رشته های مرتبط:مهندسی عمران آب و فاضلاب،مهندسی تکنولوژی آب و فاضلاب،مهندسی آب و فاضلاب،محیط زیست،مهندسی بهداشت محیط،مهندسی آب،مهندسی شیمی و...


امیرحسین ستوده بیدختی
تمامی حقوق این وب سایت متعلق به مرجع تخصصی آب و فاضلاب است. |طراحی و توسعه:امیرحسین ستوده بیدختی|