مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله جلوگیری از آلودگی آب با بازیافت جیوه از پساب کارخانه شیمیایی تهیه کلر و صنایع مرتبط با جیوه
عسگر هورفر - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
حمید رضا هنری - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
برای ضد عفونی فب شرب از گاز کلر استفاده می شود که از الکترولیز کلرو سدیم گاز کلر و از ترکیب ملعمه جیوه - سدیم ( سل الکترولیز ) با آب گاز هیدروژن و جیوه ازاد می شود . در یکی از واحد های تهیه کلر نظیر کارخانه شیمیایی وابسته به شرکت آب و فاضلاب تهران بیش از 500 کیلو جیوه در سال همراه با ناخالصی ، از واحد الکترولیز خارج شده و به مجاری و مسیل های اطراف محوطه بدون ضوابط ایمنی مطرح شده توسط EPA تخلیه می گردد و بدین ترتیب سبب آلودگی منابع سطحی و زیرزمینی نواحی پایین دست گردیده که در حال حاضر ادامه فعالیت آن به علت آلایندگی جیوه از طرف سازمان حفاظت محیط زیست مورد سئوال است . با در نظر گرفتن ادامه فعالیت آن به علت آلایندگی جیده از طرف سازمان حفاظت محیط زیست مورد سئوال است با در نظر گرفتن استانداردهای جهانی در خصوص جیوه در آّ مشروب ، یک گرم می تواند 1000 متر مکعب آب را آلوده کند ، برای حل این مشکل دو طرح پژوهشی با رعایت ضوابط مطرح شده توسط EPS که برای اولین بار در ایران انجام می گیرد به شرمت مذکور پیشنهاد شده است . طرح اول به جای دفع جیوه ، بازیافت جیوه با محلول هیپوکلریت سدیم در 6-4 ~ PH و برگشت آن به مدار الکترولیز می باشد . این طرح می تواند الگویی برای استحصال جیوه در کلیه مراکز تولید گاز کلر با این روش در ایران و صنایع آیینه کاری ، باطری سازی ، دندانپزشکی و .... باشد. طرح دوم جذب بخار جیوه با عبور از محلول هیپوکلریت سدیم در 2/5 ~ PH اسیدی (اسسید کلریدریک ) با سولفور سدیم بصورت سولفوره جیوه رسوب داده می شود و دفع این رسوب همراه با آهک انجام می گردد. نتایج این دو طرح پژوهشی می تواند منجر به بازاریابی جیوه و استفاده مجدد آن ، عدم آلودگی آبهای زیر زمینی و هوای منطقه ، عدم نیاز به خرید کارخانه از نوع جدید ، الگوی برای استحصال یا دفع جیوه صنایع در ارتباط با جیوه ، عدم بیکاری پرسنل شاغل در کارخانه در صورت تعطیلی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست گررد.
کلیدواژه‌ها:
خاکستر چوب ، فاضلاب صنایع رنگ ، حذف کادمیم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله اثر لجن فاضلاب بر غلظت تعدادی از عناصر غذایی و ویژگی های شیمیایی خاک
سکینه واثقی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید افیونی - دانشیار گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین شریعتمداری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۳۹۱)
دانشیار گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی مبلی - دانشیار گروه باغبانی دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده مقاله:
لجن فاضلاب به عنوان کود آلی در زمین های کشاورزی ، فواید اقتصادی بی شماری دارد . لجن فاضلاب بر خواص شیمیایی و غلظت عناصر پرمصرف در خاک اثر می گذارد . هدف این تحقیق ، ارزیابی تاثیر لجن فاضلاب بر خواص شیمیایی خاک و غلظت عناصر پرمصرف در خاک های اسیدی و آهکی تحت کشت اسفناج می باشد. این تحقیق ، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه انجام شد . تیمارها شامل لجن فاضلاب ، در سطوح سفر یا شاهد ، 50، 100 و 200 تن در هکتار و یک سطح کود شیمیایی شامل 250 کیلوگرم فسفات دی آمونیوم و 250 کیلوگرم اوره در هکتار ( به صورت سرک ) در چهار خاک از مناطق رشت ، لنگرود ، لاهیجان و اصفهان تحت کشت اسفناج قرار گرفتند. لجن فاضلاب باعث افزایش معنی دار فسفر و پتاسیم قابل جذب ، نیتروژن کل ، درصد ماده آلی ، هدایت الکتریکی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک ها گردید. pH خاک ها با افزایش سطح لجن فاضلاب کاهش معنی داری نشان داد. تاثیر لجن فاضلاب بر عملکرد اسفناج نیز معنی دار بود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که لجن فاضلاب از پتانسیل کودی زیادی برخوردار است و می توان از آن در باروری خاک استفاده کرد ؛ اما قبل از استفاده از لجن فاضلاب در سطح وسیعی از زمین های کشاورزی باید اثر آن را بر ا فزایش عناصر سنگین مورد توجه قرار داد.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب، ویژگی های شیمیایی خاک ، عناصر غذایی و اسفناج

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله اثر آبیاری با پساب بر برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک
فرزاد روحانی شهرکی - عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
رسول مهدوی - کارشناسان ارشد مهندسی منابع طبیعی ، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
مرضیه رضایی - کارشناسان ارشد مهندسی منابع طبیعی ، دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده مقاله:
به کارگیری فاضلاب شهری در کشاورزی بسته به خصوصیات آن می تواند سودمند یا زیان بار باشد. کیفیت فاضلاب باید با توجه به اثرات آن بر خاک ، گیاه ، دام و انسان ارزیابی شود. برای بررسی اثر آبیاری با پساب تصفیه خانه شمال اصفهان، برخواص فیزیکی و شیمیایی خاک منطقه ، از طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و چهار تیمار آبی در زمین های تصفیه خانه که به مدت 9 سال با پساب آبیاری شده بود ، استفاده گردید. تیمارهای آبی شامل : فاضلاب ورودی به تصفیه خانه (تصفیه نشده)، فاضلاب نیمه تصفیه (خروجی استخر ته نشینی اولیه )، فاضلاب خروجی (تصفیه شده ) و آب چاه تصفیه خانه بود. برای بررسی خواص فیزیکی خاک از اعماق صفر تا پنج و پنج تا ده سانتی متری از هر پلات نمونه گیری به عمل آمد. برای مقایسه خواص فیزیکی خاک تصفیه خانه و خاک مزرعه مجاور که هیچ گونه تیماری در آن اعمال نشده و آبیاری آن با استفاده از چاه شخصی بوده است، از خاک مزرعه مجاور نیز نمونه برداری شد. برای بررسی کیفیت تیمار های آبی در هر نوبت آبیاری از کلیه تیمارها نمونه گیری شد و اندازه گیری های لازم انجام گرفت. نتایج نشان داد که کلیه تیمارهای پساب از لحاظ اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) و مواد معلق (SS) و تیمارهای فاضلاب ورودی و نیمه تصفیه شده از لحاظ کدورت و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BODs) ، بیشتر از حد استاندارد ایران می باشند. از نظر طبقه بندی ، فاضلاب ورودی دارای درجه متوسط است . تیمارهای پساب از نظر هدایت الکتریکی ، نسبت جذب سدیم ، سدیم و سرب دارای میزان کمتری نسبت به آب چاه می باشند. کلیه تیمارها از لحاظ نفوذپذیری در درجه خوب و از نظر کلراید در درجه متوسط هستند. سرب کلیه تیمارها به مراتب کمتر از حد مجاز است. میانگین جرم مخصوص ظاهری خاک و درصد رطوبت در گنجایش زراعی (FC) روند خاصی را دنبال نمی کند. نتایج این طرح نشان می دهد ، که زمین آبیاری شده با پساب به مدت 9 سال دارای جرم مخصوص ظاهری کمتر ، درصد رطوبت بیشتر (در FC) و نفوذ نهایی کمتر نسبت به مزرعه مجاور آبیاری شده با آب چاه می باشد.
کلیدواژه‌ها:
پساب ، مواد معلق ، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی ، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی ، فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مقایسه فنی و اقتصادی روش های متداول تصفیه فاضلاب صنایع قند در ایران
مهدی احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست ، دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی شریف
مسعود تجریشی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۳)
دانشیار و استاد دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی شریف
احمد ابریشم چی - دانشیار و استاد دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:
واقع شدن ایران در منطقه خشک و کم آب جهان و افت کمی و کیفی منابع آب ؛ توجه به برنامه های کاهش مصرف ، تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آن را به خصوص در بخش صنعت ضروری می سازد . به دلیل تنوع گسترده اقلیمی ایران و تاثیرپذیری انتخاب سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی از عوامل متعدد محیطی و هزینه ای ، ارزیابی فنی و اقتصادی گزینه های مختلف تصفیه فاضلاب صنعتی در شرایط مختلف یکی از مهمترین عوامل موفقیت چنین طرح هایی به شمار می رود. در میان صنایع مختلف کشور ، صنایع قند به عنوان آلاینده ترین صنایع کشور توجه ویژه ای را می طلبد. قرار گرفتن بیش از 90 درصد کارخانه های قند کشور در دشت های با بیلان منفی این مساله را بیش از پیش مشخص تر می کند. این مقاله با بررسی مشکلات مرتبط با تولید فاضلاب صنایع قند کشور به عنوان آلاینده ترین صنعت کشور ، به ارزیابی اقتصادی روش های متداول تصفیه فاضلاب ، مقایسه ترکیب های مختلف تصفیه بی هوازی و هوازی در شرایط مختلف ، معرفی مناسب ترین روش های تصفیه فاضلاب در اقلیم های مختلف و بررسی تاثیر مهمترین عوامل محیطی و هزینه ای در انتخاب سیستم تصفهی می پردازد. برای این منظور شش ترکیب تصفیه بی هوازی و هوازی که از نظر فنی قابلیت اجرا در کشور را دارند، انتخاب شده و براساس نقشه های اجرایی آنها متره و برآورد هزینه ها انجام گرفته است و سپس حساسیت آنها نسبت به مهمترین پارامترهای طراحی تحلیل شده است . در پایان دو سیستم ترکیبی UASB با برکه های اختیاری و صافی های چکنده به عنوان جذاب ترین سیستم های تصفیه در اغلب شرایط ایران معرفی شده اند.
کلیدواژه‌ها:
صنایع قند ، تصفیه فاضلاب ، متره و برآورد ، مقایسه اقتصادی ، آنالیز حساسیت

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله تخمین مشخصات فاضلاب شهر کرمانشاه برمبنای متغیرهای اقتصادی - اجتماعی
علی الماسی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۵۳)
استادیار مهندسی بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
محمدتقی عیوضی - استادیار فیزیک پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
منصور رضایی - استادیار آمار زیستی ، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
احسان امیرپور - کارشناس ارشد ، مهندسی آب و فاضلاب ، شرکت آب و فاضلاب شهری استان کرمانشاه
چکیده مقاله:
به منظور تعیین کمی و کیفی عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژیکی ، تخمین تولید فاضلاب و ارتباط کمی آنها با وضعیت اقتصادی - اجتماعی جامه ، بررسی روی فاضلاب شهر کرمانشاه صورت گرفته است ، علاوه بر تعیین پارامترهای مورد نظر نسبت های P/COD ، N/COD ، SS/COD ، BOD5/COD ، رابطه آب مصرفی با درآمد ماهیانه جامعه و سرانه بار آلی نیز تعیین گردیده است. با توجه به ملاحظات اقتصادی - اجتماعی و درآمد ماهیانه شهر به سه منطقه (الهیه ، تعاون و کسری ) با درآمد خوب ، متوسط و نسبتاً پایین تقسیم نمود. سرانه آب مصرفی با وضعیت اقتصادی - اجتماعی رابطه معنی داری دارد ، اما میزان سرانه فاضلاب تولیدی مناطق از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند. نسبت BOD به COD نیز برای الهیه ، تعاون و کسری به ترتیب 0/58 ، 0/55 و 0/56 محاسبه گردید. از نظر میزان کل جامدات معلق (TSS) ، به ترتیب 144/46 ± 334/1 ، 146/97 ±336/19 و 137/3 ±323/29 میلی گرم در لیتر مواد معلق برای فاضلاب سه منطقه به دست آمده است. نسبت TSS به COD به ترتیب 0/633 ، 0/619 و 0/636 برای هر سه منطقه محاسبه گردیده است. از نظر میزان نیتروژن کل (TKN) به ترتیب 15 ± 77/41 ، 13/43 ±42/67 و 8/96 ±36/54 میلی گرم در لیتر نیتروژن برای فاضلاب سه منطقه به دست آمده است. نسبت TKN به COD به ترتیب 0/09، 0/078 و 0/076 برای هر سه منطقه می باشد . از نظر غلظت فسفر کل (P) به ترتیب 0/86 ± 7/92 ، 0/75 ± 7/92 و 0/88 ±8/43 میلی گرم در لیتر فسفر برای فاضلاب سه منطقه مشخص گردید. نسبت P به COD به ترتیب 0/016 ، 0/015 و 0/018 برای هر سه منطقه محاسبه گردیده است. قلیائیت فاضلاب هر سه منطقه بیش از دو و نیم برابر فاضلاب های قوی می باشد. از نظر شاخص آلودگی میکروبی هر سه منطقه در رده فاضلابهای متوسط قرار دارند. در این مطالعه علیرغم اختلاف ظاهری پارامترهای اندازه گیری شده در مناطق سه گانه ، غالب اختلافات از نظر آماری چشمگیر نبوده و فاضلاب شهر کرمانشاه از نظر اکسیژن مورد نیاز تجزیه شیمیایی و اکسیژن مورد نیاز تجزیه بیوشیمیایی متوسط نزدیک به قوی می باشد.
کلیدواژه‌ها:
مشخصات فاضلاب ، کرمانشاه و وضعیت اقتصادی - اجتماعی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارآیی فرآیند بستر بی هوازی لجن با جریان رو به بالا (UASB) در تصفیه فاضلاب صنایع نوشابه سازی
احمدرضا یاری - مربی دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی قم
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
استاد - دانشکده بهداشت - دانشگاه علوم پزشکی تهران
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)
استادیار - عضو هیات علمی دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
فروغ واعظی - استادیار - عضو هیات علمی دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
این تحقیق به منظور بررسی کارایی فرآیند بستر بی هوازی لجن با جریان رو به بالا (UASB) برای تصفیه فاضلاب صنایع نوشابه سازی انجام شد . در مدت 8 ماه ، یک دستگاه راکتور UASB در مقیاس آزمایشگاهی به حجم 8/5 لیتر و با قطر 8 سانتی متر و ارتفاع 170 سانتی متر به کار برده شد. برای بارور کردن اولیه راکتور از ترکیب فضولات گاوی و لجن فعال تصفیه خانه فاضلاب صنعتی (کارخانه زمزم کرمان ) و لجن هاضم بی هوازی تصفهی خانه فاضلاب بهداشتی با نسبت VSS/TSS برابر 0/63 استفاده شد. راه اندازی راکتور با میزان بارگذاری آلی kgCOD/m3 1 و در محدوده دمایی مزوفیلیک (38/2-24/8 درجه سانتیگراد)، انجام و مورد بهره برداری قرار گرفت. مطالعه در چهار مرحله و چند دوره انجام شد. در مرحله اول طی چهار دوره در COD ثابت 2000 گرم بر متر مکعب میزان بار آلی از 1kg COD/m3.day تا 2/1 COD/m3.day افزایش یافت. کارایی حذف COD در این مرحله به 78 درصد رسید. در مرحله دوم غلظت COD از 2000mg/L به 2500mg/L افزایش یافت و طی دو دوره ، بارگذاری آلی از 2/1kgCOD/m3.day به 2/8kgCOD/m3.day افزایش یافت. در پایان این مرحله با زمان ماند 21/4 ساعت ، کارایی حذف COD به 78/4 درصد معادل 0/329kgCOD/kgVSS.day رسید. در مرحله سوم غلظت COD به 3000mg/L افزایش داده شد. بارگذاری آلی در این مرحله از 2/8kgCOD/m3.day به 5kgCOD/m3.day افزایش داده شد. ر پایان این مرحله با زمان ماند 14/3 ساعت و سرعت خطی مایع 0/12m/hr ، کارآیی حذف COD به 78 درصد معادل 0/389kgCOD/m3.day رسید. در مرحله چهارم pH فاضلاب خام در چند دوره تا مرز 10 رسانده شود. در ابتدا روند حذف کاهش یافت ولی در پایان این مرحله راکتور توانست خود را با شرایط دید سازگار کند و کارآیی حذف 78 درصد را به دست آورد. مشاهدات انجام شده بر روی لجن نشان دهنده این است که لجن راکتور ، از نوع لخته ای تاگرانول ریز می باشد. نسبت VSS/TSS لجن راکتور به 0/73 رسید. مقدار گاز اندازه گیری شده 0/15 متر مکعب به ازای هر کیلوگرم COD حذف شده می باشد.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه فاضلاب ، فاضلابهای صنعتی ، فرآیند بستر بی هوازی لجن با جریان رو به بالا (UASB) ، صنایع نوشابه سازی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله ارزیابی عملکرد مدل مونود در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
علیرضا نظری علوی - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات آب و انرژی - دانشگاه صنعتی شریف
محمد میرزایی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۹۰۴)
مربی پژوهشی مرکز تحقیقات آب و انرژی - دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:
اساسی ترین مدلی که در فرآیندهای لجن فعال برای طراحی تصفیه خانه ها مورد توجه قرار می گیرد مدل مونود است. با وجود ایراداتی که به این مدل با ارزش وارد است ، همچنان مورد استفاده مهندسین طراح قرار می گیرد در حالی که بعضاً پس از ساخت تصفیه خانه های فاضلاب با مشکلات عدیده ای روبرو می شوند . نظری اصلی این مدل در ثابت بودن نرخ رشد لگاریتمی (ocmax) است . این در حالی است که این نظریه خود مورد نقد است. محققان نشان داده اند که همیشه یک نرخ ثابت رشد ویژه ، برای توده مخلوط باکتری ها وجود ندارد و رابطه ای مستقیم بین این ثابت و غلظت اولیه آلاینده ها وجود دارد. در مطالعات حاضر با اشاره به نواقص این مدل ، برای ارزیابی صحت و دقت آن سعی به شبیه سازی آن در دامنه های مختلف So/Xo شده است. نتایج شبیه سازی نشان داد که مدل مونود در دامنه فرآیند لجن فعال که برای مقادیر پایین So/Xo است دارای دقت زیادی نیست ولی در مقادیر بالای So/Xo دارای تطابق قابل قبولی می باشد.
کلیدواژه‌ها:
شبیه سازی ، لجن فعال ، مونود ، تصفیه بیولوژیکی ، فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله عملکرد سنگ پامیس به عنوان بستر ثابت بیوفیلم در راکتور بیوفیلمی هوازی
محمدعلی شربت ملکی - کارشناس ارشد مهندسی عمران - مهندسی محیط زیست ، دانشگاه صنعتی شریف
سیدمهدی برقعی - دانشیار دانشکده مهندسی شیمی و نفت ، دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:
در این پژوهش قابلیت به کارگیری سنگ پامیس در فرآیند بیوفیلمی با بستر ثابت برای تصفیه فاضلاب سینتیک نسبتاً غلیظ کارخانه قند مورد بررسی قرار گرفته است. سنگ پامیس نوعی بازالت است که در مناطقی از کشورمان به طور فراوان یافت شده و دارای قیمت بسیار مناسب در مقایسه با سایر آگنه های تجاری موجود در بازار می باشد. آزمایشها بر روی راکتور جریان رو به بالا با بستر ثابت سنگ پامیس و با حجم موثر 14/2 لیتر سیال انجام گرفت. پس از طی دوره راه اندازی ، با راهبری راکتور به مدت 222 روز در زمانهای ماند هیدرولیکی 12، 16 و 24 ساعت و COD محلول ورودی 2250، 1500 و 750 میلی گرم در لیتر ، راندمان حذف سوبسترات 89 تا 97 درصد در طی 9 حالت مختلف بارگذاری حاصل گردید. نتایج حاصل نشان می دهند که در بارگذاری های ارگانیک بین 750 تا 4500 mg.COD/m3.dayبا شرایط فوق الذکر ، راندمان سیستم با استفاده از آکنه های پامیس راضی کننده و قابل توجه است . همچنین در ادامه ، مدل های سینتیکی مرتبه اول گراو و استوور - کن کانن در چارچوب داده های تجربی به دست آمده مورد بررسی قرار گرفتند . نتایج نشان داد که مدل های گراو و استوور - کن کانن ضرایب همبستگی خوبی را ارائه می دهند. همچنین براساس این مدل های سینتیکی و پارامترهای حاصل شده از این پژوهش ، روابطی برای طراحی بیوفیلترهای مشابه ارائه شده است.
کلیدواژه‌ها:
بیوفیلم ، بستر ثابت ، تصفیه بیولوژیکی ، هوازی ، فاضلاب کارخانه قند ، سنگ پامیس

مرجع تخصصی آب و فاضلاب