مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب بیش از سه‌چهارم سطح کره زمین را پوشانده‌است. ۹۷٫۲ درصد از آب‌های موجود در این سیاره در اقیانوس‌ها و دریاها انباشته شده‌اند، لیکن تنها حدود ۸/۲ درصد از آب‌های موجود قابل شرب می‌باشد. مقدار قابل توجهی از کل آب‌های سطح کره زمین به‌صورت مناطق قطبی، یخچال‌های طبیعی، رطوبت هوا و خاک می‌باشد که عملاً غیرقابل دسترسی است و تنها ۰٫۶۲ درصد از آن در رودخانه‌ها جاری بوده و یا به‌صورت دریاچه‌های آب شیرین و منابع زیرزمینی قرار گرفته‌اند و انسان‌ها آب آشامیدنی خود را از این منابع تأمین می‌نمایند.

امروزه این منابع محدود آب شیرین قابل دسترس در معرض انواع آلودگی‌های میکروبی و شیمیائی قرار گرفته، و آلاینده‌های فراوانی از طریق فاضلاب‌های صنعتی و کودهای شیمیائی منابع حیاتی انسان‌ها را به‌طور جدی تهدید می‌نماید.

۱) متأسفانه با توسعه تمدن جدید و صنعتی شدن جوامع، فاضلاب‌های صنعتی، مواد سمی، (فلزات سنگین) و آلودگی‌های مضر که برای سلامتی موجود تهدید به حساب می‌آید، از قبیل اسیدیته آزاد، مواد قلیائی، گازهای سمی، مواد رادیواکتیو، میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، چربی و روغن و... را وارد آب‌های شیرین قابل دسترس می‌نمایند.

۲) مواد شوینده که در عصر ما بسیار توسعه یافته و حجم وسیعی را تشکیل می‌دهد، هر روز و هر ساعت از طریق چاه‌های فاضلاب وارد آب‌های زیرزمینی گردیده و مولکول‌های کربن‌دار حلقوی (هیدروکربورها) موجود در آن که به آسانی قابل استحاله و تغییر نیستند، را وارد آب‌های زیرزمینی می‌گردانند و آلودگی شیمیائی ایجاد می‌نمایند. متأسفانه با تمام تلاشی که به عمل آمده در حال حاضر فقط ۲۵ درصد از پاک کننده‌ها (دترجنت‌ها) در شرایط معمولی تجزیه می‌گردند (جزء انواع تجزیه شونده می‌باشند) و ۷۵ درصد آنها استحاله نمی‌گردد و مولکول‌های حلقوی کربن‌دار آنها شکسته نمی‌شوند.


۳) تصفیه‌خانه‌های آب شرب جهت مبارزه با آلودگی‌ها با اضافه کردن مقداری کلر که ارزان‌ترین و قابل دسترس‌ترین آنتی‌اکسیدان است، میکروب‌ها و ویروس‌ها را در شرایطی خاص (نه به‌طور کامل) از بین می‌برند. هنگامی که کلر به‌عنوان گندزدائی کننده در تصفیه آب به کار می‌رود، در اثر ترکیب کلر با مواد آلی مثل اسید هیومیک تولید تری‌هالومتان‌ها THMs یا هالوفرم‌ها را می‌نماید، تری‌هالومتان‌های اصلی عبارتند از: کلروفرم (CHCL3)، برمودی کلرومتان (CHBrCL2)، دی‌برموکلرومتان (CHBr2CL) و برموفرم (CHBr3). شواهدی در دست است که این ترکیبات خاصیت سرطان‌زائی دارند، که برای سلامتی انسان‌ها جداً مضر تشخیص داده شده‌اند. در شکل تصفیه آب به‌صورت رایج این‌گونه مواد هم‌چنان در آب باقی می‌مانند و کلر اضافی باقی‌مانده نیز اثر زیان‌آور خود را بر سلامتی انسان‌ها وارد می‌سازد. در هر حال تصفیه‌های اولیه تأثیر زیادی در رابطه با مقابله با آلودگی شیمیائی و عناصر محلول در آب نمی‌توانند انجام دهند. فلزات مضر و نمک‌های زیان‌آور هم‌چنان از طریق آب آشامیدنی وارد بدن انسان‌ها می‌گردند و اثرات تخریبی خود را به‌جای خواهند گذاشت.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اگر چه حجم کلی آب‌های موجود بر روی زمین نسبتا زیاد می‌نماید اما متجاوز از ۹۷٪ این آب‌ها در دریاها و اقیانوس‌ها متمرکز هستند و حدود ۲٪ نیز به صورت یخ و یخچال‌ها در مناطق قطبی تجمع یافته‌است. از یک درصد آب باقی مانده نیز بخش زیادی در اعماق زمین بوده که استخراج آن مشکل و از دسترس انسان به دور است.[۱۲]

به‌علاوه، منابع آب شیرین در سطح زمین به‌طور یک‌نواخت توزیع نشده‌اند. درحال حاضر، ۹ کشور ۶۰٪ کل منابع آب شیرین را به خود اختصاص می‌دهند: کانادا، چین، کلمبیا، پرو، برزیل، روسیه، ایالات متحده آمریکا، اندونزی و هند.

در مقابل حدود ۸۰ کشور با کمبود آب مواجه‌اند که برخی از آن‌ها تقریباً به هیچ منبع آب شیرین قابل توجهی دسترسی ندارند: کویت، بحرین، مالت، امارات متحده عربی، سنگاپور، اردن و لیبی.

با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، توسعهٔ صنایع و افزایش آلودگی منابع آب شیرین، دسترسی به آب کافی و مناسب در برخی از کشورها به یک بحران جدی تبدیل شده است.[۱۰]
 
آلودگی آب‌های رودخانهٔ تیته در برزیل. در بسیاری از کشورها، علارغم وجود منابع کافی آب شیرین، تأمین آب آشامیدنی سالم با مشکل روبه‌رو است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بدن بدون آب درست عمل نمی ‌کند و به طور مؤثر به سوخت و سوز چربی‌ها نمی ‌پردازد.

- کمبود آب در بدن در اثر مصرف کمتر از نیاز آن، خود را به صورت اضافه وزن ظاهری نشان خواهد داد.

- برای رهایی از آب‌های زاید و مزاحم بین سلولی باید آب بیشتری بنوشید.
نوشیدن آب

- جهت کاهش وزن، نوشیدن آب ضروری است، ولی چقدر آب کافی است؟

به طور متوسط هر انسانی به نوشیدن هشت لیوان آب در شبانه روز احتیاج دارد، این یعنی حدود دو لیتر آب آشامیدنی، با این حال،‌ افرادی که اضافه وزن دارند به ازای هر 5/12 کیلو اضافه وزن احتیاج به نوشیدن یک لیوان آب اضافی دارند. اگر شما ورزش می‌ کنید، یا یک روز گرم و خشک تابستان را بیشتر زیر نور خورشید پشت سر می ‌گذارید میزان مصرف آب نیز باید به تناسب افزایش یابد.

آب نوشیدنی شما بهتر است، خنک باشد چون آب خنک بهتر جذب سیستم می‌ شود تا آب گرم و شاید به همین دلیل است که همه ما نوشیدن آب خنک را ترجیح می ‌دهیم. همچنین شواهدی وجود دارد که اثبات می ‌کند، نوشیدن آب خنک در واقع به سوخت و سوز کالری‌ها هم کمک می‌ کند.

 وقتی بدن میزان مورد نیاز آبی را که برای عملکردش در سطح مطلوب لازم است دریافت کند، تمام مایعات تداوم بخش حیات در آن به غلظت مطلوب و متوازن می‌ رسند. زمانی که این اتفاق بیفتد شما به قله موفقیت زیستی دست یافته‌اید. این به این معنی است که: فعالیت غده اندوکرین بهبود پیدا می ‌کند. بازدارندگی دفع مایعات بین سلولی متوقف می‌ شود، چون دیگر آب ذخیره شده‌ای در بدن وجود ندارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب در اسلام
در اسلام اهمیت آب در تطهیر و پالایش است. مسلمانان باید هنگام نیایش وپیش از تقرب جستن به خدا پاک و منزه باشند. در میان حیاط بعضی از مساجدحوض آب پاکیزه‌ای وجود دارد. اما در بیشتر مسجدها، وضوخانه در پشت دیوارهاواقع شده است. فواره‌ها که سمبل پاکی به شمار می‌روند از دیگر چیزهاییهستند که در مساجد یافت می‌شوند. در اسلام، طهارت پیش از بجای آوردنواجبات دینی مخصوصاً نماز، از اصول ضروری است.

سه نوع طهارت در اسلام وجود دارد: اول، غسل که طهارت اصلی است و فرد پساز نیت کردن، تمام بدن را با آب پاکیزه می‌شوید. مسلمانان باید پس ازانجام اعمال جنسی که از نظر دینی باعث ناپاکی می‌شود نیز غسل کنند. غسلهمچنین پیش از نماز جمعه، دو عید بزرگ و قبل از دست زدن به قرآن، توصیهشده است. علاوه بر آن مردگان نیز باید پیش از دفن شدن غسل شوند. دومین نوعطهارت وضو است که برای زدودن آلودگی‌های جزئی‌تر انجام می‌شود و باید پیشاز هریک از پنج نوبت نیایش روزانه صورت گیرد. وضو شامل شستشوی صورت با آبپاکیزه، مسح کشیدن سر با آب و شستن دستها تا آرنج و پاها تا قوزک می‌شود. این دستور از قرآن ریشه می‌گیرد. آنجا که در سوره پنجم (مائده)، آیه هفتمو هشتم آمده: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هنگامی که برای نماز بپاخواستید صورتتان را و دستهایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهایتان را تاقوزک مسح کنید.»

و در سنت نیز با جزئیات کامل تشریح شده است، هر مسجدی نیز برای وضو گرفتن آب جاری دارد.

سومین نوع طهارت هنگامی انجام می‌گیرد که آب در دسترس نباشد در این موارد می‌توان از شن و خاک پاکیزه استفاده کرد.

آب در مسیحیت
تقریباً همه کلیساها و فرقه‌های مسیحیت مراسم عبادی اولیه‌ای دارند کهدر آن از آب استفاده می‌شود، غسل تعمید نماد نجات بنی اسرائیل از بردگی درمصر توسط حضرت موسی علیه‌السلام و بواسطه عبورشان از دریای سرخ بوده وهمچنین از تعمید عیسی مسیح علیه‌السلام توسط یحیی تعمید دهنده در اردنریشه می‌گیرد.

پس از رستاخیز مسیح علیه‌السلام ، وی حواریون خود را به تعمید دادنبنام پدر، پسر و روح القدس فرمان داد. (انجیل متی- باب28، آیات 19 و 20)

فرقه‌های مختلف در عالم مسیحیت هرکدام بگونه‌ای متفاوت به مسئله غسلتعمید می‌نگرند. غسل تعمید نماد رهایی از بند گناهانی است که ما را ازخداوند دور می‌کنند. بجز کلیسای کاتولیک، سایر فرقه‌ها معتقدند که غسلتعمید به تنهایی موجب پاکی فرد از گناه نمی‌گردد بلکه این تنها اعلامیه‌ایبیانگر ایمان و اعتقاد به مسیحیت و نوعی خوشامدگویی هنگام ورود فرد بهکلیساست. اما کلیسای کاتولیک معتقد است که بهنگام غسل تعمید تحولی عظیم درانسان رخ می‌دهد و این تنها یک نماد نیست بلکه عملی است که لکه ننگ گناهنخستین را از انسان می‌زداید. ارزش نمادین آب در سه چیز است: آب،آلودگی‌ها را می‌زداید و پاک می‌گرداند، بدرون هرچه راه یابد آنرا سیرابمی‌کند آنچنان که خدا بندگانی را که غرق او شوند سیراب می‌کند و ما همچنانکه برای حیات معنوی به خدا نیازمندیم برای حیات فیزیکی نیز محتاج آبیم. درکلیسای عهد عتیق، غسل تعمید توسط فردی که درون آب ایستاده و آنرا بهبالاتنه افراد می‌پاشید، انجام می‌گرفت. این عمل ایمرژن (immersion) نامیده می‌شد. اما امروزه این واژه به فرو بردن تمام بدن به زیر آب اطلاقمی‌شود که توسط تعمیددهندگان و کلیسای ارتدکس اجرا می‌گردد. امروزه دربیشتر کلیساهای غرب این آیین با سه بار آب ریختن روی سر فرد (افیوژنaffusion) و یا تنها پاشیدن چند قطره روی سرش (اسپرشن aspersion) انجاممی‌شود.

اهمیت دیگر آب در مسیحیت آن چیزی است که مسیح علیه‌السلام آنرا آب حیاتنامیده (انجیل یوحنا. باب چهارم: آیات یکم تا چهل و دوم ) داستان مسیحعلیه‌السلام و زن سامری است. مسیح آب حیات را به زن پیشنهاد می‌کند تادیگر هرگز احساس تشنگی نکند. به عبارت دیگر آب حیات همان حیات جاودانه است.

آب حیات، آب متبرکی است که در آیین ویژه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد،بخصوص به آبی گفته می‌شود که در شب عید پاک، برای تعمید دادن تازه واردانبه مذهب مسیحیت، استفاده می شود. استفاده از آب جز برای تعمید دادن، بهقرن چهارم در مشرق زمین و قرن پنجم در غرب باز می‌گردد. سنت آب پاشیدن رویافراد در آیین عشاء ربانی از قرن نهم آغاز شد. در این زمان استفاده از قدحکه ظرفی بود حاوی آب مقدس و مردم هنگام ورود به کلیسا خود را با آن تعمیدمی‌دادند، بسیار متداول بود. همچنین دردعای پیش از غذا، تبرک کردن، دفعارواح شیطانی و مراسم تدفین، از آب مقدس استفاده می‌گردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

    آبرفت (alluvial):  رسوباتی که توسط آب جاری ته‌نشست پیدا کرده است.

     آبراهه(Channel):  آبراهه منطقه‌ای است که در آن آب جاری روان است و توسط حاشیه‌هایی محصور شده‌است.
      آبشار (Water full):  ‌آبشار سقوط ناگهانی آب به یک حوضة‌آبگیر است.

     آکوآ(acequia):  اشکال مهمی از آبیاری در توسعه کشاورزی در جنوب غرب آمریکا بودند. تکثیرکتان، گردو و لوبیا سبز بعنوان مواد خام اصلی کشاورزی، مرهون روش سیستم آکوآ می‌باشد.

     اسید (acid):  ماده‌ای که PH کمتر از 7 (PH 7 خنثی است) دارد. بویژه یک اسید، یونهایی هیدروژن آزاد (H+) بیشتری نسبت به یونهای هیدروکسیل (OH-) دارد.

     آلکالین (alkaline):  بعضی آبها یا خاکهایی که شامل مقداری مواد آلکایی (باریک قوی) برای بالا بردن مقدار PH بالای 7 هستند و برای رشد محصولات مضر می‌باشند.

     آبرفت (allurium):  نهشته‌های رس، سیلت، ماسه، گراول یا  مواد دیگری که توسط یک رودخانه یا دیگر آبهای جاری در بستر رودخانه، روی یک دشت سیلابی، روی یک دلتا یا در قاعده یک کوهستان نهشته شده‌اند.

 

     اصل مناسب (appropriation doctrine):  سیستم اختصاص آب به افراد خصوصی که اغلب در ایالتهای غربی بکار می‌‌رفت. قانون مناسب قدیمی‌تر  (doctrine of prior appropriation)  در سراسر ایالات خشک غرب شایع بود. بطوریکه ساکنان و معدنچیان قدیمی شروع به پرورش زمین نمودند. قانون مناسب قدیمی بر این اساس بود که حق تقدم با کسی است که از نظر زمانی زودتر رسیده باشد. اولین نفری که جهت مصارف مورد نیاز خود مقداری آب بگیرد نسبت به افراد دیگر دارای حق تقدم است. در شرایط خشکسالی به این افراد زودتر از افراد دیگر آبرسانی می‌شود. این قانون بدلیل عدم استفاده صحیح منسوخ گردید. این حق قابل فروش و صرفنظر از زمین آن قابل واگذاری بود که مغایر با حقوق آبهای ساحلی (Riparian water Right) بود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بهداشت آب

مقدمه
بهداشت آب موضوعی بسیار مهم در بهداشت عمومی و مدیریت سلامت میباشد. قبل از پرداختن به راه کارهای عملی استحصال، انتقال، بهسازی و توزیع آن لازم است این عنصر حیاتی موثر بر سلامت و مرتبط با توسعه پایدار، شناخته شود.
شناخت آب از نظر کیفیت و کمیت و چگونگی حصول آن قدمی اساسی در جهت بهینه سازی مصرف آن میباشد. اگر چه بیش از سه چهارم کره زمین را آب فرا گرفته است، سهم قلیلی از آبهای موجود، برای مصارف بهداشتی و کشاورزی، قابل استفاده است. زیرا حدود 3/97 درصد اقیانوسها و 1/2 درصد یخهای قطبی و 6/0 درصد دریاچه ها و رودخانه و آبهای زیرزمینی وجود دارد که حدود 36/0 درصد کل منابع آب میباشد. آب اقیانوسها، دریاها و اغلب دریاچه ها و بسیاری از منابع آب زیرزمینی به علت شوری بیش از حد و داشتن املاح معدنی برای مقاصد بهداشتی، کشاورزی و صنعتی، غیرقابل استفاده میباشند.
آب ماده حیاتی است که بطور یکنواخت در سطح کره زمین موجود نمیباشد. در نتیجه بسیاری از نقاط کره زمین با کمبود آب مواجه است. حرکت مداوم بخار آب به هوا و برگشت آن به زمین را گردش آب در طبیعت مینامند.
انرژی خورشید باعث تبخیر آب اقیانوسها، رودخانه ها، دریاچه ها و منابع آب سطحی میگردد. بخار آب فشرده شده همراه توده های هوا باعث نگهداری آب در هوا شده و موجب تشکیل ابر باردار یا ذخیره کننده آب میشود ریشه گیاهان، آب و رطوبت موجود در خاک را گرفته و از طریق روزنه های تنفسی برگها به هوا فرستاده و به بخار تجمع یافته در هوا اضافه میشود که در شرایط مناسب به صورت نزولات جوی به زمین برمیگردد.
آب یک عنصر حیاتی است با ویژگیهای قابل توجه و کم نظیر، یکی از مهم ترین عناصر شیمیایی میباشد که قسمت اعظم موجودات زنده و محیط زیست راتشکیل میدهد. این ماده 70% گیاهان را تشکیل میدهد. آب فراوانترین و بهترین حلال در طبیعت است. آب یک مایع زیست شناختی است که واکنشهای فیزیکوشیمیایی سوخت و ساز در پیکره موجودات زنده را مقدور و تسهیل مینماید ومحیطی است برای نقل و انتقال مواد در بدن موجودات زنده که علاوه بر نقش موثرآن در متابولیسم، دفع مواد زائد حاصل از فعالیتهای زیست شناختی موجود زنده را موجب میشود. آب ناشی از تعریق در گرما باعث خنک کردن بدن میگردد. آب و انیدرید کربنیک توسط انرژی خورشیدی در پیکره گیاهان سبز تبدیل به کربوهیدرات یا انرژی شیمیایی میشود.
اگر چه آب خالص در طبیعت یافت نمیشود. اما آب خالص مایعی بیرنگ، بیبو و بی مزه است که دارای نقطه انجماد صفر و نقطه جوش 100 درجه سانتی گراد میباشد ساختار شیمیایی آن به صورت h2o است که به احتمال کمتر از 3/0 درصد آبهای موجود در طبیعت بر دارنده ایزوتوپهای h4o2 ، h6o3 نیز میباشند. آب در چرخه گردش خود قادر است املاح و گازهای موجود در طبیعت را به صورت محلول در آورده و بسیاری از آلودگیها را همراه خود به حرکت در آورد. آب باران قبل از رسیدن به زمین ناخالصیهای موجود در هوا نظیر ذرات، گازها، مواد رادیواکتیو و میکروبها را به سطح زمین آورده و در حین حرکت در زمین نیز آلاینده ها را با خود حمل میکند. به علاوه آبهای جاری اغلب دریافت کننده فاضلابها و مواد زائد ناشی از فعالیتهای انسانی میباشند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

موضوع : سختی آب

آب سخت

آب سخت آبی است که حاوی نمک‌های معدنی از قبیل ترکیبات کربنات‌های هیدروژنی ٬ کلسیم ٬ منیزیم و ... است.

 

سختی آب بر دو نوع است: دایمی و موقت.

 تغییرات سختی آب

بر حسب آنکه آب در موقع نفوذ در زمین از قشرهای آهکی و منیزیمی و گچی گذشته و یا نگذشته باشد سختی آب کم یا زیاد می‌شود. آبهای نواحی آهکی سختی زیادتری تا آبهای نواحی گرانیتی و یا شنی دارند. سختی آب در عرض سال هم ممکن است تغییر نماید. معمولاً سختی آبها در فصل باران کم و در فصل خشکی زیاد می‌شود. و بعضی مواقع هم در فصول پر باران و مرطوب مثل غار ها ایجاد شود.

فواید آب سخت

آب سخت برای انسان مضر نیست بلکه مفید است و معمولاً شکستگی استخوانهای آنهایی که آب سخت می‌آشامند زودتر بهبودی حاصل می‌کند و بیماری راشیتیسم کمتر در این اشخاص دیده می‌شود.

 

مضرات آب سخت

علیرغم فواید آب سخت برای بدن سختی بیش از حد آب نیز مضراتی دارد که مهمترین آن تشدید پدیده تولید سنگ کلیه به دلیل رسوب بونهای معلق در کلیه میشود. آب سخت برای رختشویی و مصرف در کارخانجات مناسب نیست. آب سخت موجب از دست دادن طعم و مزه خوب چایی و قهوه می‌شود. پخته نشدن حبوبات با آب سخت ضرر رساندن به جداره دیگهای بخار و ایجاد قشر آهکی بر روی جداره دیگ خوب کف نکردن صابون و موجب افزایش مصرف صابون مزاحمت در هنگام شستن نسوج و دستها رفع سختی آب در تجارت تعداد زیادی مواد شیمیایی برای رفع سختی آب به فروش می‌رسد که دارای کربنات سدیم هستند. این مواد را قبل از ورود آب در دیگها سختی آنرا می‌گیرند و یا در دیگ بر اثر افزودن این مواد آهک و گچ را رسوب می‌دهند و دیگر این رسوب محکم به جدار دیگ نمی‌چسبد بطوری که می‌توان آنرا به آسانی پاک نمود.

 

سختی زدایی

برای برطرف کردن سختی آب ، با جوشاندن کربنات‌های هیدروژنی محلول به کلسیم نامحلول تبدیل شده و تشکیل رسوب می‌دهند. این رسوب در مناطق دارای آب سخت درون کتری‌ها دیده‌می‌شود. سختی دایمی یافت می‌شود.

 

یکی از اجسام گیرنده سختی آب تری ناتریم فسفات Na۳PO می‌باشد که با اسم آلبرت‌تری بکار می‌رود.

 

 

یون کلسیم موجود در آب بر اثر ناتریم فسفات تبدیل به "تری فسفات کلسیم" می‌گردد و رسوب می‌نماید.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب